Sigara bağımlılığı, bir kişinin sigara içme eylemine devam etmek için fiziksel veya psikolojik bir bağımlılık geliştirmesi durumudur. Sigara içen insanların birçoğu, sigarayı bırakmaya çalışsalar da, bunu başaramazlar çünkü sigara bağımlılığı onları kontrol etmektedir. Sigara alışkanlığı, dünya genelinde en yaygın bağımlılıklardan biridir ve yılda milyonlarca insanın ölümüne neden olmaktadır. Sigara tarih boyunca insanoğlunun yanından ayırmadığı ve bu zamanlara kadar bağımlılık halinde taşıdığı bir tüketim ürünüdür. İnsanlar evde, dışarıda, savaşta, arabada, yemek sonrası veya öncesi, sohbet ederken, bir şeyler izlerken yani kısaca zaman ve mekan kavramı ne olursa olsun sigara kullanmaktan vazgeçmemişlerdir. Bu da insanlarda önce bağımlılık ardından da sağlık sorunlarını ardı sıra getirmiştir. Sizlere bunları aktarırken bile belki de dünya nüfusunun yarısı sigara tüketmektedir.
Sigara insan hayatında bu kadar büyük etkiye sahipken bile hiç vazgeçilmeyen bir ürün olmuştur. Öyle tüketicilerin kararlarına göre sigara üreticileri de değişiklikler yaparak müşterileri hep elde tutmuşlardır. Günümüz dünya kültüründen örnek verecek olursak, insanlar artık farklı tatlar aradığı için üreticileri sigaralara aromalar katmaya başlamışlardır. Teknoloji gelişimine ayak uydurmak için elektronik sigarayı üretmeye başlamışlardır. Hatta içeriği haricinde ambalajına bile yenilik getirmeye başlamışlardır. Üreticilerin bu çabası da hiçbir zaman karşılıksız kalmamış ve tüketiciler sigara bağımlılığı dediğimiz sorunla karşılaşmışlardır.
Sigara Bağımlılığının Nedenleri
Sigara içmek, kimyasal bir bağımlılık yaratır. Sigara içenler, nikotin gibi maddelerin beyne gitmesiyle birlikte bağımlı hale gelirler. Sigara bağımlılığına en büyük etken olan nikotin, beyinde dopamin salınımını artırır, bu da beyinde ödül merkezlerini uyarır ve zevk verir. Bu da sigara içenlerin sigaraya bağımlı hale gelmelerine yol açar. Bununla birlikte, sigara bağımlılığı genellikle birçok farklı faktörün birleşimi sonucu ortaya çıkar. Genetik, psikolojik ve sosyal faktörler, sigara bağımlılığının gelişiminde önemli bir rol oynayabilir. Özellikle çevresinde sigara içenlerin çok olduğu ve stresli bir hayat yaşayan kişilerin sigara bağımlılığına daha yatkın olduğu bilinmektedir.
Sigara Bağımlılığının Belirtileri Nelerdir?
Sigara bağımlılığı insanları dışarıdan görülebilecek şekilde hem fiziksel olarak hem de psikolojik olarak etkileyen bir bağımlılıktır. Bir çok belirtiler bu bağımlılığın diğer insanlar tarafından fark edilmesini sağlıyor. Peki bu belirtiler neler hep birlikte göz atalım.
Sigara İçmeden Önce Endişe ve Huzursuzluk Hissi
Bağımlılık kelimesi anlam olarak vazgeçilemeyen bir şey olarak tabir ediliyor. Sigara bağımlılığı da bu bağlamda artık insanların hayatında vazgeçilemeyen bir tüketim ürünü olmuştur. Tabi ki bu bağımlılığın en büyük sebebi de sigaranın içerisinde bulundurduğu nikotin olmuştur. Sigara ile insan vücuduna giren nikotin yapısı gereği bağımlılık yapan bir maddedir ve insanlar sigara içmedikleri zaman nikotin eksikliğinden sigara içmek isterler. Sigara isteği gelmeden hemen önce ise bazı bağımlılarda nikotin eksikliği endişe ve huzursuzluk duygularını yaratır ve sigarayla beraber aldıkları nikotin ile sakin kalacaklarını düşünürler.
Sigara İçmek İçin Sabırsızlık
Sigara bağımlısı olan insanlar hayatlarının her anında sigaradan kendilerini ayıramazlar. Öyle ki nerede ve ne zaman olursa olsun sigaralarını her zaman yanlarında bulundururlar. Geriye ise sadece o sigarayı muhafaza ettikleri yerden alıp içmek kalıyor. İşte tam bu noktada sigara bağımlılarının sabırsızlık belirtileri ortaya çıkmaktadır. Örneğin bankada sıra bekleyen bir sigara bağımlısı bir an önce işlerini halledip sigara içmek için sabırsızlıkla beklemektedir. Bir üniversite öğrencisi dersteyken dersin bir an önce bitmesini bekleyip sigaraya sarılmaktadır. Oruç tutan ve sigara bağımlılığı kişiler bir an önce iftar vaktinin gelmesini sabırsızlıkla beklemektedirler. Ve bunun gibi nice örnekler…
Sigara içmek için her fırsatı değerlendirmek
Sigara bağımlılığı az önce bahsettiğimiz gibi insanların sabırsız oldukları ve huzursuz oldukları bir bağımlılıktır. Bağımlı insanlar bu sabırsızlık ve huzursuzluk halinin bir an önce bitmesi için de sigaraya koşmaktadırlar. Sigara içtikleri zaman psikolojik olarak rahatlayan insanlar sakinleşir ve sabırsızlıklarını bitirirler. Fakat öyle zamanlar oluyor ki tüketiciler ne kadar sabırsız veya huzursuz olursa olsun sigara içecek ortamı sağlayamayabiliyorlar. Böyle durumlar da tüketiciler bir an önce sigaranın verdiği rahatlığa kavuşmak için bulundukları yer ve zamanda her fırsatı değerlendirip sigaraya vakit açmaya çalışıyorlar.
Sigara Bağımlılığının Tedavisi
Psikolojik bir hastalık olan nitelendirilen bağımlılık içerisinde bir çok farklı konuyu barındırmaktadır. Örneğin günümüz teknolojisinde ve kültüründe ülkemizde ve dünyada en büyük bağımlılıklardan bir tanesi telefon bağımlılığıdır. Sigara ve telefon bağımlılığı hangisi olursa olsun tabi ki de bir tedavileri de mevcuttur. Sigara bağımlılığının tedavilerine şimdi bir bakalım.
Danışmanlık ve Psikoterapi
Sigarayı bırakmak isteyen bağımlılar için ilk önerilen ve her zaman sonucunu alabildiği bir yöntem olan danışmanlık ve psikoterapi hizmetleri oldukça işe yarayan bir yöntemdir. Sigara bağımlılığında tüketicilerin sigarayı bırakma sürecinde yaşadığı stres, kaygı ve diğer zorluklarla baş etmesi için profesyonel destek alması o tüketicinin daha rahat bir şekilde sigarayı bırakmasına yardımcı olabilir. Bunun için de şehir hastaneleri, klinikler veya özel hastaneler gibi sağlık kuruluşlarına randevu alarak başvurabilirler.
Nikotin Bantları ve Çikolataları
Nikotin bantları ve çikolataları gibi nikotin içeren ürünler, sigara bağımlılığından kurtulmak için yaygın olarak kullanılan yardımcı ürünlerdir. Bu ürünler, nikotin ihtiyacını azaltarak sigarayı bırakma sürecini kolaylaştırabilir. Genellikle sigarayı bırakmak için gittiğiniz hastanelerde kullanılması için teşvik edilen nikotin bantlarının tüketiciler de oldukça etki ettiği görülmektedir.
Akupunktur
Akupunktur, sigara bırakma sürecinde kullanılan alternatif tıp tedavilerinden bir yöntemdir. Bu yöntemde vücuttaki bazı noktalara ince iğneler yerleştirilir. Bu noktaların uygun şekilde uyarılması, sigarayı bırakma sürecindeki semptomların azaltılmasına yardımcı olabilir. Bu yöntem anlatıldığında korkulan bir yöntem olsa da hali hazırda sigara bağımlılarının bırakmak için kullandıkları bir yöntemdir.
Egzersiz Yapmak
Sigara bağımlılığının kullanıcıya en büyük etkisi de fiziksel ve psikolojik olarak yaşlandırmasıdır. Sigara içen insanların fiziksel ve psikolojik yaşları bağımlılık seviyelerine göre büyük olduğu görülmektedir. Sigara kullansın veya kullanmasın sağlıklı bir yaşam için önerilen en güzel yöntemde egzersiz yapmaktır. İnsanlar kendilerine baktıkları kadar iyiler ve sağlıklıdırlar. Egzersiz de bunun en büyük kanıtıdır. Sigara içen insanlar vücutlarını zorladıkları ve onları yordukları için egzersizden kaçınırlar. Sigarayı bırakmak insan sağlığı için büyük değişimlere yol açacaktır. Fakat bu değişim yolunda insanlar sigarayı isteyecekler hatta belki de tekrar başlayacaklardır. Sigara isteğini yok etmek için de önerilen en iyi akvititelerden birisi egzersiz yapmaktır.
Sağlıklı Beslenmek
Sigara bağımlılığı sürecinde ilerleme gösteren insanlar için önerilen en sağlıklı tavsiyelerden biride beslenmedir. Sigarayı bıraktıktan sonra vücutlarındaki olumlu gelişimi ve değişimi gören insanlar bu değişimi hızlandırmak isterler. Sağlıklı beslenmek sigara içsin veya içmesin her insanın vücuduna faydalı olan bir beslenme türüdür. Bu nedenle sigarayı bırakma aşasında en büyük destek olarak sağlıklı beslenme önerilmektedir.
Sigarayı Bırakmanın Faydaları
Sigara bağımlılığı için tüketiciler bu yöntemleri uygulayarak sigaradan kurtulmayı başarabilirler. Devamında da sağlıklı bir yaşama ilk adımlarını atarlar. Sigara bırakmanın faydaları tüketicilerde hem fiziksel hem de psikolojik açıdan büyük etki yaratmaktadır. Fiziksel olarak zarar görmüş akciğer, kalp gibi yaşam fonksiyonlarımızı sağladığımız organlar sigarayı bıraktıktan sonra olumlu açıdan büyük değişimler göstermektedir. Bunun yanı sıra psikolojik olarak zarar görmüş tüketiciler, sigara bağımlılığından kurtulduktan sonra kendilerinde büyük değişimler görmektedirler.
Sonuç
Sigara bağımlılığı, anlattığımız üzere oldukça ciddi ve çok rastlanan bir sorundur ve pek çok insanın hayatını hem fiziksel hem de psikolojik olarak etkilemektedir. Sigarayı bırakmak için birçok yöntem bulunmakla birlikte, her bireyin kendine uygun bir yöntemi bulması önemlidir. Sigarayı bırakmak zor olsa da, sağlığınız için yapabileceğiniz en iyi şeylerden biridir. Sigarayı bıraktığınızda, hem fiziksel olarak hem de psikolojik olarak sağlıklı bir hayata başlayacak bir önceki hayatınıza karşılaştırdığınızda aradaki farkı göreceksiniz.